Polski FIAT 518 Mazur

W 1936 roku umowa licencyjna z FIAT-em (zawarta 5 lat wcześniej) uległa rozszerzeniu o nowy model samochodu Polski Fiat 518 Mazur. Pojazd dostosowany w PZInż, do krajowych warunków eksploatacyjnych i nieco przekonstruowany w stosunku do włoskiego pierwowzoru, był produkowany od początku 1937 roku z nadwoziem zamkniętym, wykonanym prawie całkowicie ze stali (drewno służyło jako wewnętrzne wzmocnienie niektórych elementów), 4-drzwiowym, bez słupków międzydrzwiowych. Karoseria Mazura była wykonana w dwóch odmianach: jako kareta 7-miejscowa ze stropontenami i często z oddzielnym przedziałem kierowcy oraz 5-miejscowa, z głębszymi, wygodniejszymi fotelami rozkładanymi do spania (nocleg dla co najmniej 2 osób) i bardziej wykwintnie wykończona. Samochód był wygodny i elegancki, a dzięki jednostce napędowej o pojemności 2 litrów, sporym wymiarom oraz racjonalnej, przemyślanej (chociaż typowej wówczas) konstrukcji zbliżył się do grupy pojazdów luksusowych. Niektóre rozwiązania techniczne wybiegały zresztą sporo naprzód - na przykład hamulce hydrauliczne, dwuobwodowe. W Wojsku Polskim osobowe Polskie Fiaty 518 były używane w instytucjach administracji armii i planowania operacyjnego (okólnik rządowy zalecał nabywanie tych pojazdów przez instytucje państwowe) oraz jako indywidualny środek transportu dla dowódców i oficerów sztabowych wyższego stopnia różnych jednostek bojowych. Między innymi jeden z Mazurów był etatowym pojazdem szefa sztabu 10 B.K. Jednostka ta miała zresztą więcej wozów osobowych typu 518. Kilka służyło w 24 Pułku Ułanów (zmot.) - 3 etatowo w plutonie łączności, a kilkanaście w 10 Pułku Strzelców Konnych (zmot.), który po zakończonej kampanii - internowany na Węgrzech - zdał tam 13 Mazurów.

	Polski Fiat 518

Już w chwili rozpoczęcia przygotowań do produkcji modelu osobowego opracowano w B.B.T.Br.Panc. odmianę uterenowioną z nadwoziem otwartym, 4-drzwiowym, z brezentowym, składanym dachem i typowym podwoziem modelu 518 (z osiami sztywnymi), wyposażoną w.terenowy reduktor i szerokie ogumienie (160x40), o terenowym bieżniku. W pierwszej połowie 1937 roku samochód przechodził próby, które wykazały braki konstrukcyjne. Był produkowany seryjnie, ale dotychczas nie wiadomo jednak w jakiej liczbie. Rozwijając opracowanie B.B.T.Br.Panc. stworzono w Biurze Studiów PZInż. nową wersję łazika typu 518. Zachowując kształt nadwozia, lecz zmniejszając do dwóch liczbę drzwi (co prawda bardzo szerokich), wprowadzono wiele elementów podnoszących własności terenowe i ułatwiających użytkowanie. Wymienić tu należy niezależne zawieszenie kół przednich, stabilizator osi tylnej, terenowy reduktor o zwiększonym przełożeniu, samoczynną blokadę mechanizmu różnicowego tylnego mostu, ogumienie 180x40. Zmieniono także rozkład nacisków, na oś tylną (napędzaną) przypadało około 65% ogólnej masy (model poprzedni - 58%), powiększono prześwit podłużny (z 210 na 280 mm) i poprzeczny, kąt zejścia z 19° na 30° (kąt natarcia bez zmian - 45°), zmniejszono promień skrętu z 6 m do 4,5 m. Wprowadzono gładką powierzchnię spodu pojazdu oraz dwa zapasowe koła umieszczone poziomo z tyłu nad bagażnikiem w taki sposób, że wystające fragmenty ich opon służyły jako zderzaki. Zwiększono też do 80 l pojemność zbiornika paliwa (model poprzedni - 45 l). Wygodę jazdy i pracy dowódczej zapewniało zastosowanie między innymi wygodnych foteli z oparciami rozkładanymi do pozycji półleżącej, dużego składanego stolika o powierzchni 0,3 m2 (mocowanego do oparcia przednich foteli), foteli z uchwytami do przyborów pisarskich, map, nakrycia stołowego itd., obszernego bagażnika, uszczelnionego przed wilgocią i kurzem, brezentowanego, szczelnego dachu, który wraz z bocznymi osłonami skutecznie zabezpieczał przed wpływami atmosferycznymi, 2 szafek osadzonych na drzwiach (na prowiant i ubrania) i dużych schowków na narzędzia i przedmioty osobiste pod siedzeniami przednimi. Prototypowy samochód nowej konstrukcji wykonano w końcu 1938 r. Produkcję seryjną (wykorzystującą podzespoły nie tylko samochodu osobowego Polski Fiat 518, ale i licencyjnej 1,5-tonowej ciężarówki Polski Fiat 618 Grom) rozpoczęto dopiero wiosną 1939 roku. Jednakże w latach 1938-1939 produkowano w PZInż, przejściową wersję uproszczoną, złożoną ze zmodernizowanego podwozia i czterodrzwiowego nadwozia z 2 zapasowymi kołami zamocowanymi na stopniach przy przednich, błotnikach, zbliżonego kształtem do prototypowego. Łaziki 518, używane w wojnie obronnej, szczególnie w obu brygadach zmotoryzowanych artylerii przeciwlotniczej i przeciwpancernej oraz oddziałach łączności różnych rodzajów broni, m.in. jako dowódcze wozy łączności i zwiadowcze, często z ckm-em wz. 30 lub rkm-em wz. 28 mocowanym do specjalnych uchwytów na nadwoziu, wykazały dużą przydatność i uniwersalność zastosowania na polu walki.

• Nadwozie 5-7 osobowe, stalowe, z elementami drewnianymi, zamknięte, 4-drzwiowe. Rama z podłużnicami o profilu ceowym, wygiętymi nad tylnym mostem.
• Silnik FIAT 118 (PZInż. 157), gaźnikowy, 4-cylindrowy, 4-suwowy, dolnozaworowy, chłodzony cieczą, o pojemności skokowej 1944 cm. Stopień sprężania 6.1:1. Moc 45KM (33kW) przy 3600 obr/min.
• Ogumienie o wymiarach 5.50x17" (180x40).
• Długość bez zderzaków 3990mm (długość całkowita 4270mm), szerokośc 1650 mm, wysokośc 1679mm, rozstaw osi 3000mm, rozstaw kół przednich 1390mm, rozstaw kół tylnych 1410mm, prześwit 175mm.
• Masa 1070kg.
• Prędkość maksymalna 100-110km/h
• Zużycie paliwa 11.5l/100km.